De kerk en ik is een lang verhaal. Ik groeide op in een streng reformatorisch stadje, ging naar een reformatorische basisschool en reformatorisch voortgezet onderwijs. Op maandagavond naar de catechisatie, op vrijdagavond naar de bijeenkomst van de jeugdvereniging. En op zondag twee keer naar de kerk. De diensten duurden gemiddeld zo’n twee uur en er waren tijden dat ik ook een derde dienst op zondag bezocht, hongerig naar meer van God.

Soms dronk ik de woorden die gesproken werden in, raakten ze me diep en tot in tranen. Andere keren verzekerde ik mezelf ervan dat ik genoeg rollen snoep bij me had om de lange zit vol te houden. Dan weer schreef ik nauwkeurig mee of vouwde ik vliegtuigjes van snoeppapiertjes.

Tot er een moment kwam waarop mijn ogen opengingen. Ik kwam in contact met jongerenavonden speciaal voor de jeugd uit de reformatorische wereld. Daar leerde ik de Bijbel lezen zoals dat in de kerk niet gebeurde. Dit en wat andere gebeurtenissen in mijn leven gaven mij de moed om een keuze te maken en naar een andere kerk te gaan. Eenmaal daar genoot ik een tijdlang van alle nieuwe dingen: nieuwe muziek en liederen, een andere Bijbelvertaling en uitleg en een warme, betrokken gemeenschap.

Kan de kerk niet dicht?

Jaren gingen voorbij, ik ontgroeide op een bepaalde manier de zondagse preken. ‘Je moet bij Jezus zijn’ werd voor mij een dooddoener. Alsof bij Jezus zijn het enige doel was. Bij Jezus zijn was in zekere zin pas het beginpunt! Ik begon wat af te haken, bezocht geen tweede diensten meer, want één dienst per zondag voelde al als een aderlating. Toen er van corona nog geen sprake was, verzuchtte ik met enige regelmaat: ‘Kan die kerk niet gewoon een tijdje dicht?’

En toen kwam corona. En met het gesteggel over wel of niet zingen, mondkapjes en andere regels bleek ineens ook hoe afhankelijk men geworden was van een kerkdienst om God te dienen.

Geloven gaat in seizoenen

We hebben elkaar nodig, maar dat hoeft niet in een (groot) gebouw op een vaste dag. We hebben onderwijs nodig, maar dat hoeft niet door telkens dezelfde personen. We hebben vooral God nodig en God is overal. Hij laat zich steeds verrassend zien en door erop te letten, zie ik hem steeds vaker, merk ik het steeds eerder op dat Hij dichtbij is.

Door het boek Naakte Spiritualiteit, van Brian McLaren, heb ik geleerd dat geloven gaat in seizoenen. Ik herken die seizoenen in mijn eigen leven. Het seizoen van Eenvoud: spirituele bewustwording, de eerste liefde, lente. Het seizoen van Complexiteit: spiritueel sterker worden, zomer. Het seizoen van Verbijstering: spirituele overleving, herfst. En het seizoen van Harmonie, het seizoen van spirituele verdieping, winter.

God is overal

Toen ik afgelopen week in de keuken bezig was, vroeg ik me af: ‘Hoe kan ik meer van God zien? Hoe blijf ik dichtbij God zonder kerk?’ En met dat mijn handen het deeg aanraakten, schoot het door me heen: hier is God! Hier, in het goede dat de aarde geeft, hier is God, dichtbij!

Het troost me om deze prachtige woorden te lezen:

‘Je zult stabiliteit vinden op het moment dat je ontdekt dat God overal is. Dat je God niet ergens anders hoeft te zoeken, dat God hier is. En als je God niet hier vindt, is het nutteloos om ergens anders te gaan zoeken, omdat het niet God is die afwezig is. Wij zijn het die afwezig zijn van God… Dit is belangrijk, want pas wanneer je dit inziet, kun je echt de volheid van het koninkrijk van God in al zijn rijkdom in jezelf vinden.’

~ Metropoliet Anthony Bloom

Inmiddels is corona voorbij, het leven in de kerken weer als vanouds. Door velen wordt er voor de status quo een dienst bezocht, of voor het ritme van de kinderen. God is niet afhankelijk van jouw zitplaats in de kerk waar je lid bent, van hoe vaak je wel of niet meer gaat. Hij geeft er niet om op welke manier je hem zoekt; zoekers beloont Hij hoe dan ook.

En een kerkgebouw… ik kom er graag. Als het er stil is.