Tijdens een actie van Christian Climate Action gaat Lieke in de vertrekhal van Schiphol voor in een viering en ervaart ze dat bidden op die plek een krachtige vorm van actievoeren is. ‘Een “gewone” kerkdienst is voor mijn gevoel vaak wat meer losgezongen van de dagelijkse realiteit, maar hier op Schiphol zit je er middenin.’

Ze ligt rustig op mijn schoot en sabbelt op mijn wijsvinger terwijl ik de liederen, de lezingen en een moment van stilte aankondig. Met grote ogen volgt ze het kringetje mensen dat om haar heen op de grond zit, waaronder haar moeder Sifra. Ze kijkt naar de mensen die ons haastig voorbijlopen, de rolkoffers die herrie maken, de balie achter ons waar bagage wordt geseald.

Ze is drie maanden oud en ik denk: voor haar doen we dit. Voor haar toekomst en voor die van al die andere mensenkinderen. Voor kinderen die op een minder gunstige plek geboren zijn dan zij en nu al dreigen te sterven van de honger in een wereld die steeds onleefbaarder wordt. Voor al die kinderen die nog geboren moeten worden. Voor haar zijn we hier op Schiphol, op de eerste dag van de kerstvakantie, om te bidden voor de schepping.

De kerk is waar ze moet zijn

Als je in mijn studententijd had voorspeld dat ik nog eens met een baby op schoot zou voorgaan in een viering middenin de vertrekhal van Schiphol, dan had ik je waarschijnlijk raar aangekeken. Ik heb altijd gehouden van stijlvolle liturgie, in oude kerken met mooie muziek en zorgvuldig gekozen poëtische woorden. Dit hier, zomaar op de grond in de herrie, lijkt in níets op de diensten in de statige Domkerk in Utrecht waar ik als student zo van kon genieten. En toch klopt het. De tranen schieten me in de ogen als we ons eerste lied zingen – Taizé, meteen meerstemmig, toch nog een stukje schoonheid.

Met Christian Climate Action organiseren we regelmatig vieringen op plekken waar veel klimaatschade wordt aangericht. Soms als onderdeel van een grotere actie, soms is de viering de ‘actie’. Bidden en actievoeren, gaat dat samen?

De geschiedenis bewijst van wel. Een heel bekend voorbeeld zijn de Friedensgebete in Leipzig. Vespers voor vrede die al sinds 1982 gehouden werden, groeiden in 1989 uit tot massale stille tochten bij kaarslicht. Een belangrijke schakel in de val van de muur. Dichter bij huis, en een stuk bescheidener, maar niet minder succesvol, was het kerkasiel in de Bethelkapel in Den Haag. Van 26 oktober 2018 tot 30 januari 2019 verbleef een Armeens gezin in het kerkgebouw en al die tijd werd er gebeden, gezongen en gelezen, want zolang er een kerkdienst gaande was, mocht de vreemdelingenpolitie geen inval doen.

Uiteindelijk leidde deze ellenlange kerkdienst tot een verruiming van het kinderpardon. Ik was er een halve nacht bij en het was een van de bijzonderste kerkdiensten die ik ooit heb meegemaakt. Ik ervoer daar wat ik ook tijdens de vieringen van Christian Climate Action ervaar: de kerk is precies waar ze moet zijn. Namelijk daar waar mensen slachtoffer worden van het systeem, daar waar de beslissingen vallen, daar waar de toekomst op het spel wordt gezet. Een ‘gewone’ kerkdienst is voor mijn gevoel vaak wat meer losgezongen van de dagelijkse realiteit, maar in de Bethelkapel, voor de deur bij het pensioenfonds, of hier op Schiphol zit je er middenin.

Jesaja in de vertrekhal

We zitten midden tussen de reizigers, die ieder voor zich vast een goede reden hebben om vandaag met het vliegtuig te gaan. En we zitten midden in het vervreemdende niemandsland van een luchthaven die nog steeds uitbreidingsplannen heeft, terwijl het voor een leefbare aarde noodzakelijk is dat de luchtvaart snel gaat krimpen. Op deze plek lezen we het scheppingsverhaal uit Genesis 1. Wat een contrast met hoe het had kunnen zijn: het haastige, anonieme, op consumeren gerichte Schiphol naast de paradijselijke tuin van het begin waar planten, dieren en mensen mochten wortelen.

Daarna leest Sfira een visioen van Jesaja:

‘Bij het hol van een adder speelt een zuigeling, een kind graait met zijn hand naar het nest van een slang. Niemand doet kwaad, niemand sticht onheil.'

~ Jesaja 11:8

Haar dochtertje zit inmiddels weer bij haar op schoot en doet alsof ze heel serieus mee leest. Wat een contrast met wat het zou moeten zijn: kinderen die leven in ultieme vrede, zonder de zorgen die ik voor dit ene kindje en veel meer nog voor de kinderen ver weg die nu al de verwoestende gevolgen van de klimaatcrisis ondergaan heb. Het raakt me hoe Bijbelteksten die ik zo goed ken ineens een andere lading krijgen nu we ze juist hier lezen. Ineens zijn het teksten voor nu, voor dit kind, voor deze wereld.

Wil je meedoen?

Je kunt je hier aanmelden voor de nieuwsbrief van Christian Climate Action om op de hoogte te blijven van komende acties, al dan niet in combinatie met een viering. Op 24 februari, de eerste dag van de voorjaarsvakantie, organiseren we opnieuw een viering op Schiphol. Informatie hierover volgt ook via de nieuwsbrief, en op de Facebookpagina van Christian Climate Action.