‘Waar ben ik aan begonnen? Had ik het maar nooit gedaan.’ Ik heb het vaak gedacht tijdens het eerste levensjaar van mijn dochter. En heel eerlijk? De jaren erna ook nog weleens. Ik heb altijd gedacht dat ik een soort geboren moeder zou zijn. Zo’n go-with-the-flow-moeder, die in het moederschap haar bestemming vond. Niets bleek minder waar. Ik houd van mijn dochter, maar niet per se van mijn rol als moeder. Toch ken ik maar weinig moeders in mijn omgeving met dezelfde ervaringen. Ben ik dan de enige die weleens spijt heeft van het moederschap, vraag ik me vaak af?
Onlangs stuitte ik op het boek Spijt van het moederschap, van Orna Donath. Donath is socioloog en docent aan de universiteit van Tel Aviv. Ze deed zes jaar lang onderzoek naar dit onderwerp en bundelde haar resultaten in een boek. Ze sprak voor haar boek met 28 vrouwen, waarvan 23 aangaven daadwerkelijk spijt te hebben. Het moederschap voelt voor hen als ‘opgesloten zitten in een leven dat ze niet willen leven’. Je zou dus kunnen zeggen dat ze het liefst zouden willen ontsnappen uit het moederschap. Maar ja, als er iets voor het leven is, dan is dat wel moeder-zijn.
Wanneer heb je spijt?
Elke moeder kampt weleens met twijfels, vermoeidheid en negatieve gedachten. Er is geen moeder die haar kinderen nooit achter het behang zou willen plakken. Maar wanneer veranderen deze gedachten in spijt? Volgens Donath heeft spijt niet zozeer te maken met negatieve gedachten en rouwverwerking, maar met de diepe wens om het anders te doen. Moeders met spijt weten dat ze niet terug kunnen, maar diep vanbinnen wensen ze dat wel.
De mooiste ervaring van je leven
Donath verbaast zich erover dat vrouwen die geen moeder willen worden vaak te horen krijgen dat ze daar later spijt van zullen krijgen. Spijt wordt gebruikt als een wapen om vrouwen mee te intimideren, maar er wordt nooit gesproken over spijt krijgen ná het moederschap. Volgens haar bestempelen we het moederschap te gauw als de mooiste ervaring van je leven, maar als het moederschap een eenzame weg vol negatieve ervaringen blijkt, veroordelen we vrouwen daarom. Vrouwen kunnen pas een eerlijke, weloverwogen beslissing maken om moeder te worden als ze alle kanten van de medaille kennen.
Haar boek is geen pleidooi om maar niet meer aan het moederschap te beginnen. Maar ze stelt wel aan de kaart dat veel vrouwen min of meer in het moederschap gedwongen worden en vervolgens aan hun lot worden overgelaten. Gedurende haar onderzoek merkte ze dat veel moeders met spijt door hun omgeving niet serieus werden genomen. Hun ervaringen werden gebagatelliseerd, of afgedaan als (postnatale) depressies. Met als resultaat dat een meerderheid van de vrouwen besloot om dus maar nooit meer over hun gevoelens te praten.
Ik doe iets fout
Zelf herinner ik me dat ik, toen ik eenmaal moeder was geworden, me er vaak ingeluisd heb gevoeld. Waarom heeft niemand me verteld dat het moederschap zó zwaar zou zijn? Waarom heeft niemand me verteld dat ik me zo eenzaam en verloren zou voelen? Dat het zo’n zoektocht zou zijn om mijn eigen identiteit weer terug te vinden? Ook ik heb gedurende mijn zwangerschap en eerste jaren als moeder alleen maar gehoord dat ik er vooral maar van moest genieten, omdat dit toch echt de ‘mooiste ervaring van mijn leven’ was. Ik heb dus vaak gedacht dat ik iets fout deed toen die mooiste ervaring maar steeds op zich liet wachten.
Naarmate mijn dochter steeds ouder wordt, weet ik niet of ik écht in de categorie spijtmoeders val, omdat het moederschap me ook veel brengt. Maar rammelende eierstokken en de urgente behoefte om nog een kind op de wereld te zetten? Die heb ik ook niet. Voor mij is het moederschap nu een afgesloten hoofdstuk, zodat ik zeker weet dat ik al deze negatieve emoties niet nog een keer hoef te ervaren. Vooralsnog ben ik een van de weinige moeders in mijn omgeving die hetzelfde doormaakt. Maar een boek als dat van Orna Donath stelt me wel gerust dat ik dus niet de enige ben. Het bestaat dus, spijt hebben van het moederschap. En laten we er met elkaar voor zorgen dat deze spijtverhalen gehoord worden. Want alleen dan help je zoekende moeders écht verder.
Heb jij weleens spijt van het moederschap? Deel hieronder je verhaal, of stuur een mailtje naar redactie@meetyouinthefield.nl. Erover praten helpt, echt!
8 gedachten over “Gerda biecht op: help, ik heb spijt van het moederschap!”
Oh wat een eerlijke blog! Ken je het boek “Gelukkig zonder kinderen” van Lisette Schuitemaker? Zij schrijft ook over die ‘maar je krijgt er spijt van!’ en nog meer. Alsof vrouw een is gelijk is aan moeder zijn. In het boek gaat ze de strijd aan met het taboe dat je prima gelukkig kunt zijn zonder kinderen. Iets wat de meeste mensen in de maatschappij zich niet kunnen voorstellen.
Ik, ongewild zonder kinderen, lijk van de omgeving toch altijd maar een moederrol te moeten zoeken. “Moeder van velen” zijn, omdat ik zelf geen kinderen hebt. Maar veel vaker heb ik die behoefte aan kinderen helemaal niet en floreer ik veel meer in een omgeving zonder die kleine prikkelslurpers 🙂
Bedankt voor de boekentip! Ik kende het nog niet, maar het komt zeker op mijn lijstje!
Dappere blog! Ik heb drie kindjes en hoewel ik nooit zou zeggen dat ik spijt heb dat ik hen gekregen heb, vind ik het moederschap wel gewoon een heel stuk zwaarder dan ik ooit verwacht had. Gelukkig heb ik een aantal vriendinnen met wie ik soms even flink kan klagen. En probeer ik het de kids verder niet te laten merken; lijkt me niet heel goed als ze door zouden krijgen dat ik hun aanwezigheid alleen al soms echt te veel vind. Maar oh, wat mis ik die heerlijk onbezonnen twintigersjaren soms…
Het ís ook zwaar! Ik verlang ook vaak terug naar de onbezorgde jaren zonder kind. Maar dat mag volgens mij ook gewoon. Ik denk vaak: mijn kind heeft er niet voor gekozen om op de wereld gezet te worden, ik wel. Dus dat houdt me ook wel scherp. Maar dat betekent niet dat ik het moederschap niet pittig vind. 🙂
Altijd leuk om iets te lezen wat mijn keuze toentertijd bevestigd. Ik heb geen kinderen, geen moedergevoelens, nooit gehad. Kinderen zijn vaak best leuk, maar als ze weg zijn soms nog fijner. De druk van buitenaf zat vooral in mijzelf achteraf gezien. Nee, het is goed zo. Ik doe een heel leven al waar ik behoefte aan heb. En een aarde zo afgeleefd inmiddels.. wat had ik ze te bieden?
Heel fijn, toch, dat je deze keuze hebt durven en kunnen maken? Je waarde wordt niet bepaald uit het aantal kinderen dat je hebt, maar uit wie jij als mens bent. Veel plezier met doen waaraan je behoefte hebt. Mooi dat je dat kan, dat gun ik veel meer mensen!
Mooie eerlijke blog, Liesbeth Smit heeft in haar boek “echte vrouwen krijgen een kind” de stille revolutie van de niet moeder, aan dit onderwerp ook een heel hoofdstuk aan besteed.(je staat er niet alleen in)
Ik heb soms het idee dat we als vrouwen een beetje bepotelt worden door “onze” omgeving en vooral door de aanname dat moederschap de hoogste roeping zou zijn, wat vooral in de kerken zo wordt opgehemeld en gezinnen hebben ook de kerkelijke aandacht.
Er lijken voor vrouwen maar twee opties mogelijk maar is dat wel echt zo?
Ik denk het niet, al is het wel een gestoei om richting en zin te geven aan het bestaan zonder kinderen, helemaal nu de vergrijzing zo van zich laat spreken. Ik heb zelf geen kinderen, het liep zo nadat ik zei dat ik het anders wilde doen, geen idee hoe dat anders ingekleurd zou worden en inmiddels ben ik 46 en stoei ik wat af met triggers en een psychotrauma, eindelijk ben ik sterk genoeg om dit aan te pakken, was ik een goede moeder geweest? Ik weet het niet…
Doe ik het nu goed? Ik heb geen idee.
Ik denk dat moederschap vooral ook pionieren is net als singleschap zonder kinderen, elke dag nieuwe uitdagingen en ze zijn bij lange na niet allemaal leuk.
Mooie, herkenbare blog! Zelf zie ik het zo: het moederschap is niet mijn grote roeping, zoals veel vrouwen in mijn omgeving dat wel ervaren. Toch heb ik geen spijt. Het leven zonder kind lijkt mij saai. Maar de sociale druk om nog een kind te krijgen, negeer ik.