Halverwege november startte bij de Christelijke Hogeschool in Ede de minor Liefde Seks en Erotiek. Bij deze minor ben ik al enkele jaren betrokken als (gast)docent. Mijn passie over seksualiteit kan ik in deze minor helemaal kwijt. Ik vind het elke keer weer een voorrecht om studenten te mogen begeleiden. In de eerste lesweek mijn blikken studenten terug op hun eigen opvoeding op het gebied van seksualiteit en we bespreken dit uitgebreid met elkaar. De gesprekken over thema’s als opvoeding en seksualiteit hebben mij persoonlijk altijd erg beziggehouden. Ik kom steeds vaker tot de ontdekking dat er nog steeds veel ouders zijn die het lastig vinden om hun kinderen seksuele voorlichting te geven; met name ouders die zelf ook een christelijke achtergrond hebben. 

Mijn ervaringen met mijn christelijke erotiekshop en hbo-seksuologieopleiding hebben veel invloed gehad op de seksuele opvoeding en voorlichting van mijn eigen kinderen. Zoals je misschien wel weet heb ik twee grote pubers in huis en daarnaast hebben we nog een nakomertje in huis van drie jaar oud. Waar ik vroeger veel terughoudender was over seksualiteit en we bijvoorbeeld allerlei ingewikkelde namen verzonnen voor de geslachtsdelen, weet mijn nu driejarige dochter al goed te vertellen dat jongens een penis hebben en meisjes een vulva.

Toen mijn dochtertje recent vertelde dat de baby via de navel uit een buik komt, was dat gelijk een aanknopingspunt om te vertellen hoe dit bij grote mensen eigenlijk werkt. Natuurlijk vertellen we dit op een begrijpelijk niveau dat aansluit bij een driejarige. Ook bij onze pubers zoeken we regelmatig aanknopingspunten om het gesprek over seksualiteit aan te gaan, maar dit blijft een lastige doelgroep. Op een bepaalde leeftijd wil je het misschien liever niet meer met je ouders over seks hebben. Mijn tienerdochter heb ik daarom wat ‘verplichte kost’ gegeven: Het Lijfboek voor Powergirls van Sanderijn van Doef, waar onder anderen wijlen seksuologe Ellen laan de co-auteur van is. (P.S. Gerda schreef al eens een ode aan het nalatenschap van Ellen Laan!)

Is praten over seksualiteit moeilijk?

Ben je nog niet begonnen met seksuele voorlichting of weet je niet wanneer je moet beginnen? Ook hier geldt: beter laat dan nooit! Maar ik ben er wel van overtuigd dat het prettiger is om seksualiteit tijdens elke leeftijdsfase van je kind een plekje te geven in je opvoeding. Je maakt het voor jezelf ontzettend lastig als je het hele onderwerp blijft wegstoppen, totdat je uiteindelijk een moeilijk gesprek aan moet gaan in de tienerjaren (zoals meestal gebeurd), om er vervolgens achter te komen dat ze zelf het meeste al op internet hebben opgezocht of van leeftijdsgenootjes hebben gehoord. Wil je je tieners een gezonde kijk op seksualiteit meegeven, begin er dan zeker niet te laat mee!

Maar hoe dan?

Inmiddels zijn er heel wat mooie boekjes over dit mooie thema geschreven. Zo heeft Arjet Borger bijvoorbeeld Saar en Jop praten over seksualiteit (voor kinderen van 4 tot 8 jaar) geschreven, of Saar en Jop over identiteit, vriendschap en intimiteit (2-6 jaar). Zij schrijft op haar website overigens ook heel mooie blogs over opvoeding en seksualiteit. En in de bibliotheek zijn ook genoeg boeken te vinden. Kijk vooral wat bij jouw opvoeding past. Het eerdergenoemde boek Powergirls geeft bijvoorbeeld heel specifieke informatie. Als jij je daar minder prettig bij voelt, ga dan op zoek naar iets waar je wel achter staat.

Wat ik opvallend vond uit de persoonlijke vormingslessen die ik in de minor geef, is dat iedereen zegt dat ze graag meer hadden willen leren van hun ouders. Hoe erg je tieners zich soms ook tegen jou afzetten, jouw opvattingen als ouder over dit prachtige thema doen er dus echt wel toe!

Een aantal tips:

Zet deze blog jou nou aan het nadenken en weet je nog niet precies hoe je met dit thema aan de slag kan gaan? Dan vind je hieronder nog een aantal praktische tips:

• Zoek op boeken van Arjet Borger. Ze heeft een christelijke achtergrond en schreef onder andere de boekjes Saar en Jop, voor kinderen vanaf 2-3 jaar.
• Straf je kind niet af als hij of zij ergens nieuwsgierig naar is, maar ga op een serieuze manier in op de vragen van je kind. Vertel het gewoon zoals het is en maak er niet iets geheimzinnigs van.
• Wees open over jezelf en wees eerlijk tegen je kind. Kinderen kijken tegen jou op en vinden het stiekem echt wel belangrijk wat jouw overtuiging is.
• Heb je het gevoel dat je te laat bent. Sluit je kind zich af? Praat dan tegen je kind aan, zonder een reactie te verwachten. Maak samen een fietstocht en vertel wat je graag wilt meegeven. Zelfs al komen er geen vragen of antwoorden terug. Geloof me, uit eigen ervaring weet ik dat ze deze gesprekken achteraf heel waardevol vinden en ook echt wel onthouden.
• Benader seksualiteit niet alleen vanuit de ‘negatieve’ kant (pas op dat je niet ongewenst zwanger raakt, voorkom een SOA, et cetera) Vertel vooral ook over de mooie kanten van seks. Hoe bijzonder het is dat God dit zo voor ons heeft geschapen. En hoe mooi en bijzonder het is om met elkaar de liefde te bedrijven, om zo je relatie te versterken.
• Lijfboek voor Powergirls is zeker voor tienermeiden van harte aan te bevelen. Ze leren hierin onder andere over consent, communicatie, hoe je lijf werkt en over je seksuele identiteit. Persoonlijk vind ik dit erg belangrijke thema’s om te bespreken met je tiener. Het boekje schrijft hier op een open en prettig leesbare manier over.

En zo kan ik dus nog wel even doorgaan! Heb je vragen of behoefte aan nog meer tips? Heb je zelf tips voor anderen? Of misschien ken jij nog wel een boekje waar jij er enthousiast over bent? Reageer dan in de comments!

_____________
Els blogt voor Meet you in the field over de slaapkamerissues die dertigers bezighouden. Daarnaast werkt ze voor de Christelijke Hogeschool Ede en runt ze haar eigen webshop: Intimitijd.nl.