Uit de Harry Potterfilms (of variaties daarop) kennen we de ‘onzichtbaarheidsinkt’. Citroensap leent zich er volgens mij ook voor. Je kunt het niet zien maar het staat er wel. In heel veel moderne vormen van werk zit een ‘onzichtbare passage’ in je contract, of je nu in loondienst bent of zzp-er. ‘Werk- of opdrachtnemer wordt geacht naast de dagelijkse werkzaamheden manager te zijn van zijn of haar sociaal-emotioneel welzijn, werkgeluk en carrièrepad. Deze werkzaamheden mogen niet geschieden binnen werktijd en zijn geheel voor rekening van de betreffende werk- of opdrachtnemer. En over deze passage kan en mag niet met werk- of opdrachtgever worden gecorrespondeerd. Succes
Goed, ik chargeer. Onze opa’s en oma’s zijn nooit gecoacht voor wat dan ook. Wij doen niet anders. Vaak mede dankzij je baas. Goed werkgeverschap heet dat. Toch kunnen jobcoaches, fitnesstrainers en psychologen de kern van de zaak niet van ons overnemen, laat staan oplossen. Ze faciliteren, als het goed is. Maar de rest moet je zelf doen. Ik ga, als ik bij mijn coach vandaan kom, niet weg met het idee dat ik klaar ben. Dan begint het pas. Maar tijdens de coachingssessie kwamen er al weer mailtjes binnen, te beantwoorden appjes. En er stonden nog zes actiepunten open.
Niet binnen werktijd – wel aan de slag. Vaak zit er onrust op. Nooit is het af. Op veel plekken gaat het vandaag over het vinden van je innerlijke rust. Veel minder aandacht is er voor dat die zoektocht (ook) een kwestie van hard werken is. Met wat graduele verschillen worden we vandaag opgevoed en opgeleid als autonoom mens. Wat wil je worden? Je kunt veel zelf. Maar elke keuze is spannend: doe ik het goed? Sluit ik opties af? Zie ik mogelijkheden over het hoofd?
Elke vorm van werk vraagt een mate van structuur, of je nu manager of zzp-er, trambestuurder of musicus bent. Zelfs als je werk zich tussen de rails afspeelt, is er behoefte aan vrijheid. Ik herinner me hoe in mijn jeugd een opstand uitbrak onder machinisten over vaste diensten, het zogeheten ‘rondje om de kerk’. Dat wilden die machinisten niet. Dan was de lol er af.
De Amerikaanse theoloog Jamie Smith schrijft ergens dat je verbaasd zou staan als je opeens kon zien hoeveel mensen om je heen er naar verlangen dat iemand hen kaders aanreikt. Die kaders, zo zegt hij de kerkvader Augustinus na, zijn nodig om de verlangens van je hart in goede banen te leiden. Het is een intrigerende zin. Verlangen is voor mij een steeds belangrijker woord geworden. Aan de oppervlakte bestaat ons leven uit ‘gedoe’. Maar wat ligt daar achter, wat zijn mijn diepere drijfveren?
Het onderdrukken van verlangens is schadelijk, zo kan elke psycholoog je vertellen. Maar achter je verlangens aanlopen is geen alternatief. Zo deden de babyboomers het wel, zegt Smith. Zij denken vaak dat jonge mensen dat natuurlijk ook willen. Maar als je goed luistert, hoor je nieuwe generaties smeken om genade. De genade van goede grenzen. Sociale en morele grenzen. Grenzen aan groei. Grenzen aan werk ook. Niet alles wat kan, hoeft.
Toen ik die passage over kaders met een vriend deelde, appte hij me meteen terug: ‘Dit is prachtig. Zelf ben ik opgevoed in een gezin zonder kaders en grenzen. Achteraf kan ik zeggen dat ik veel innerlijk werk heb moeten doen om te ontdekken wat goede grenzen zijn.’
Daar heb je het: hij heeft innerlijk hard gewerkt. Ik weet een beetje van zijn schade en schande. Maar ik ben vooral trots op waar hij staat en wat hij op die reis heeft ontdekt. Hij heeft net een baan gevonden, maar niet fulltime. Er moet ruimte blijven. Want weet je wat zijn verlangen is? Een inspirerend voorbeeld te zijn voor anderen. Ik was er even stil van. Voorbeeld zijn is geen baan. Maar wel die ‘goede banen’ à la Augustinus.
Foto’s: Ditta van Gent
Tim Vreugdenhil is ondernemer en dominee. Met zijn verhalen weet hij mensen te raken en te inspireren. Hij is altijd op zoek naar iemands spirituele dimensie. Want ieder mens heeft een eigen kern, die uniek is. Met zijn eigen start-up CityKerk onderzoekt hij thema’s die relevant zijn voor Amsterdammers vandaag de dag, zoals liefde, angst of leven in je bubbel. Meer weten? Je vindt hier zijn website.
In Opener dan ooit daagt Tim Vreugdenhil kerken uit om na de coronacrisis nieuwe kansen te zien en te grijpen.
Leven is een kwestie van vallen en opstaan. Dat geldt zowel voor mensen als voor organisaties. In dit bevlogen boek richt Tim Vreugdenhil zich tot iedereen die nadenkt over hoe we na de coronacrisis weer kunnen opstaan. Kan de kerk daarbij helpen? Zeker! Als kerken tenminste zelf ook in beweging komen.
De auteur kiest vijf velden waarop er voor kerken voldoende ontwikkelingspotentieel is: spiritualiteit, innovatie, inhoud, community en communicatie. Hij maakt er een spannende ontdekkingstocht van, met kritische vragen en wenkende perspectieven. Een boek voor wie hoopvol of sceptisch is over de kerk – of beide.
Vreugdenhil daagt mensen en kerken uit om te ontdekken waar je staat en waar je graag naartoe wilt. Theologie zoals theologie bedoeld is: dit boek zet je aan tot denken én tot doen.
