16 maart zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Wist je dat op dit moment slechts 31% van alle raadsleden vrouw is? Hoe kan het dat er zoveel meer mannelijke dan vrouwelijke raadsleden zijn? En wat kun jij concreet doen om daar iets aan te veranderen, ofwel: hoe kun jij slim stemmen?

Jan, Peter en Henk zijn de meest voorkomende voornamen van Nederlandse raadsleden, blijkt uit recent onderzoek van stichting Stem op een Vrouw. Sterker nog, in de hele namen-top-50 komt geen enkele vrouwennaam voor. Hoewel kabinet Rutte IV afgelopen jaar een nieuwe politieke toon probeerde te zetten door een ministersploeg aan te stellen die voor 50% uit vrouwen bestaat, is het nog maar de vraag of deze trend zich straks ook zal doorzetten in de lokale politiek. Waar de Nederlandse gemeenteraden in 2018 nog voor 34% uit vrouwen bestonden, is dat percentage in 2022 gedaald naar 31%. In slechts 7 van de 345 gemeenteraden is minstens de helft van de raadsleden vrouw.

Uit onderzoek van kennisinstituut Atria blijkt dat vrouwen structureel korter raadslid zijn dan mannen en minder vaak doorgroeien naar bestuursfuncties als wethouder of burgemeester. Veel vrouwen verlaten de raad bovendien al na één periode. Ze voelen zich minder serieus genomen, worden gauwer bestempeld als ‘zeur’ of ‘zeikwijf’ en zeggen meer last te hebben van discriminatie. Daarnaast blijkt het ook in praktisch oogpunt lastig om actief te zijn in de lokake politiek. Zo zijn veel vrouwen niet in staat om deel te nemen aan vergaderingen, omdat die vaak plaatsvinden op tijdstippen waarop zij thuis de zorg voor hun gezin moeten dragen.

Dit weerhoudt vrouwen ervan om zich kandidaat te stellen, wat maakt dat de ondervertegenwoordiging van vrouwelijke raadsleden blijft bestaan. Ook bij de aankomende gemeenteraadsverkiezingen staan er twee keer zoveel mannen als vrouwen op de kieslijst. Is er nog een manier te verzinnen om dit patroon te doorbreken? Ja, door ‘slim te stemmen’ kun je ervoor zorgen dat er alsnog meer vrouwen in de Nederlandse politiek komen. Slim stemmen werkt als volgt.

Slim stemmen – drie tips

1. Bepaal op welke partij jij wilt stemmen. Verdiep je in de kandidatenlijst en kies niet automatisch voor de eerste vrouw op de lijst. Zij wordt vanwege haar hoge positie over het algemeen toch al wel verkozen.
2. Schat in hoeveel zetels jouw partij gaat behalen. Meer informatie hierover kun je vinden op de website van jouw gemeente. Sommige grote gemeenten hebben ook peilingen.
3. Staat jouw partij op vijf zetels? Stem dan op een vrouw die vanaf plek vijf op de lijst staat en door wie jij je vertegenwoordigd voelt. Wanneer deze persoon veel voorkeursstemmen krijgt, is de kans namelijk groter dat zij alsnog in de raad mag plaatsnemen.

Uiteraard is het geen must om op een vrouwelijke kandidaat te stemmen. Maar wanneer jij je beter vertegenwoordigd wilt voelen in de lokale politiek en vindt dat vrouwen een even grote kans op politieke functies verdienen als mannen, kan het natuurlijk geen kwaad om jouw steentje daaraan bij te dragen.

Benieuwd hoe het in jouw gemeente zit? Op www.stemopeenvrouw.nl vind je een kaart waarop kunt vinden hoeveel vrouwelijke raadsleden jouw gemeente op dit moment telt.