Als import-Groninger ben ik gaan houden van de regio. Ik ben trots op onze prachtige oude binnenstad (Groningen is namelijk meer dan enkel dorpjes en weilanden), de immer linkse coalitie in de gemeenteraad en de nuchtere mentaliteit. Ik rouw om de grote jeugd- en armoedeproblematiek, vierde mee toen we ons kinderhartcentrum mochten houden en hoop al jaren dat die Lelylijn er eindelijk gaat komen. Maar te midden van dat alles is er één situatie waar ik de meeste verontwaardiging over voel: de gaswinning in Groningen.

De gaswinning voert als een soort rode draad door mijn leven. Aan het begin van mijn opleiding moest ik er al een rapport over lezen en een vergadering naspelen. De conclusie? Gaswinning is gevaarlijk, dat wist de minister al heel lang, maar er werd niks gedaan. Tijdens de bespreking van dat rapport had ik de rol van die betreffende minister. Ik hield mijn hart vast, klaar om mijn fictieve biezen te pakken, maar er gebeurde niks.

Het constante niks

Die geschiedenis lijkt zich te herhalen. Een maand geleden bracht de Parlementaire Enquêtecommissie Gaswinning hun rapport uit. De Parlementaire Enquête is nog altijd het zwaarste middel dat de Tweede Kamer kan inzetten en weegt een stuk zwaarder dan het rapport dat ik voor mijn opleiding moest lezen. De conclusies waren hetzelfde: de overheid heeft gefaald en heeft een ereschuld aan Groningen. Maar ook nu – in het echte leven – gebeurt er niks.

Misschien raakt dit ook wel aan de problemen die jij ziet. Je werkt in de jeugdzorg en het doet je verdriet om te zien dat zoveel kinderen onterecht uit huis geplaatst zijn, als gevolg van de kindertoeslagenaffaire. Je bent boer of milieuactivist en je raakt gefrustreerd van de onzekerheid omtrent de stikstofcrisis. Je werkt je een slag in de rondte, maar bent uren aan het rekenen om alles rond te krijgen. En je raakt moedeloos van het constante ‘niks’ als antwoord op jouw zorgen.

Geen pauzeknop

Voor veel mensen is dit een lastige tijd. Dat geldt niet alleen voor de Groningers. Misschien niet voor jou specifiek, maar je kent vast wel iemand die zich in de bovenstaande problemen herkent. Of misschien besef je je terdege dat het net zo goed om jouw huis, jouw kind of jouw bedrijf had kunnen gaan en laat je je daardoor raken.

Dat maakt duidelijk dat niks doen geen opties is. De pauzeknop indrukken (en daardoor juist versnellen) zoals recent werd gezegd door het kabinet gaat deze problematiek niet verhelpen. Maar wat dan wel? Wat kun jij doen?

De samenleving zijn we samen

Als ik volledig eerlijk ben, zakt ook mij de moed in de schoenen. Als socioloog en onderzoeker doet het me pijn dat het gaat zoals het gaat. Dat daarmee mensen – altijd dezelfde groep mensen – ongekend onrecht aan wordt gedaan. En ik word soms moedeloos van wéér een probleem, wéér een crisis, waar ik ook de oplossing niet voor weet.

En wat is het dan aantrekkelijk om dan maar niks te doen. Me uit het veld te laten slaan en te zeggen: ‘Niet mijn probleem.’ Maar het is wél mijn probleem. Want de samenleving, dat zijn we samen. En wat ik doe is misschien slechts een druppel op de gloeiende plaat, maar samen kunnen we echt iets veranderen.

Een zegen voor ongemak

Dus laat je raken, laat je hart breken, want dat heeft wél zin. Wees een luisterend oor voor je vriend of vriendin, help bij vrijwilligersprojecten, bij de diaconie in je kerk of stuur een mailtje met jouw zorgen naar iemand die in de gemeenteraad van jouw stad of dorp zit. Iets doen – hoe klein ook – is nog altijd beter dan niets doen. Laat je daarbij inspireren door deze Franciscaanse zegenbede:

Moge God ons zegenen met ongemak
bij gemakkelijke antwoorden, halve waarheden
en oppervlakkige verhoudingen
zodat we diep vanuit ons hart mogen leven.
Moge God ons zegenen met woede
bij onrechtvaardigheid, onderdrukking, en uitbuiting van Gods schepselen
zodat we mogen werken aan rechtvaardigheid, vrijheid en vrede.
Moge God ons zegenen met tranen
om te vergieten voor hen die lijden aan pijn, verwerping, honger en oorlog
zodat we onze handen kunnen uitstrekken om hen te troosten en om hun pijn in vreugde te veranderen.
En moge God ons zegenen met genoeg dwaasheid
om te geloven dat we een verschil kunnen maken in de wereld,
zodat wij kunnen doen waarvan anderen zeggen dat het niet gedaan kan worden.