De cultuur van thuisbevallen is zo typisch Nederlands dat deze in 2021 zelfs is toegevoegd aan de lijst van Nederlands Immaterieel Erfgoed. Toch lijkt de thuisbevalling onder druk te staan, nu het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport plannen maakt om de geboortezorg te hervormen. Verloskundigen en zwangeren luiden nu massaal de noodklok. Ze vrezen dat de eerstelijns verloskundige zorg, en daarmee ook de keuzevrijheid rondom bevallingen, in de nabije toekomst zal verdwijnen.
Het ministerie van VWS pleit voor een ‘integrale bekostiging’ als het aankomt op de Nederlandse geboortezorg. Op dit moment sluiten alle kraamafdelingen en verloskundigenpraktijken nog zelf contracten met de verschillende zorgverzekeraars. Zij worden ieder persoonlijk uitbetaald voor de door hen geleverde zorg. Maar als het aan het ministerie ligt, wordt er voortaan één vast geboortezorgbedrag door de zorgverzekeraars uitgekeerd en moeten de betrokken partijen zelf onderling afspraken gaan maken over wie welk bedrag krijgt.
Verloskundigen zijn bang dat deze integrale bekostiging het einde zal betekenen van de verloskundigenpraktijken in de wijk. Omdat ziekenhuizen grotere instituten zijn en bovendien een betere lobby hebben in Den Haag, vrezen zij dat het meeste geld uiteindelijk bij de ziekenhuizen terecht zal komen. Dat heeft tot gevolg dat het ziekenhuis mag bepalen welke zorg er geleverd gaat worden. En het spreekt vanzelf, zo waarschuwen de verloskundigen, dat het ziekenhuis er geen belang bij heeft als vrouwen er de voorkeur aan geven om onder toeziend oog van hun eigen verloskundige te bevallen. En dat de keuze voor een thuisbevalling daarmee steeds minder gebruikelijk zal worden.
Wanneer de verloskundige haar autonomie kwijtraakt, raakt de zwangere vrouw die ook kwijt.
Momenteel is de verloskundige nog een zelfstandige zorgprofessional die zelf haar financiën regelt. Maar wanneer ze voor haar inkomsten afhankelijk wordt van het ziekenhuis, kan het ziekenhuis ook haar takenpakket gaan bepalen, waarschuwt de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Uiteindelijk is het de zwangere die hiervan de dupe wordt, omdat haar keuzevrijheid hierdoor ingeperkt zal worden. Want wanneer de verloskundige haar autonomie kwijtraakt, raakt de zwangere vrouw die ook kwijt en wordt de thuisbevalling een schaars goed.
De Nederlandse Zorgautoriteit juicht de hervormingen in de geboortezorg juist toe. Het oude systeem belemmert de samenwerking tussen de zorgpartijen alleen maar, stellen zij. En ook gynaecologen zijn enthousiast. Zij denken dat betere samenwerking tussen zelfstandige verloskundigen en aan het ziekenhuis gelieerde gynaecologen ertoe zal leiden dat de geboortezorg zal optimaliseren. Door vanuit een gedeeld team en een gedeelde portemonnee te werken, neemt de doelmatigheid en de kwaliteit van de zorg volgens hen juist alleen maar toe en zal het sterftecijfer bij bevallingen dalen.
Komt er met de integrale bekostiging een einde aan de Nederlandse thuisbevalcultuur? Gynaecologen wijzen erop dat in 83% van de vrouwen die zwanger zijn van eerste hun kindje toch al in het ziekenhuis bevallen. Zij denken dat integrale bekostiging zal bijdragen aan nauwer contact tussen verloskundigen en gynaecologen, omdat die samenwerking in veel gevallen toch al vereist is, maar nu vaak nog stroef loopt. Verloskundigen vrezen echter dat de financiële hervormingen ervoor zullen zorgen dat veel zwangerschappen onnodig gemedicaliseerd zullen worden, waardoor zwangere vrouwen zich gedwongen voelen om in het ziekenhuis te vallen, ook als zij er eigenlijk de voorkeur aan geven om thuis te bevallen.
Minister Ernst Kuipers hoopt nog dit jaar te beslissen of de integrale bekostiging ingevoerd gaat worden. Platform Noodalarm Geboortezorg is een petitie gestart om de minister op te roepen definitief van zijn plannen af te zien. Wil je meer informatie over het onderwerp en de petitie? Kijk dan op www.noodalarmgeboortezorg.nl
Wat denk jij, is de hervorming van de geboortezorg een goed of juist een slecht idee? Deel je reactie en ervaringen in de comments!
